Fibromiyalji sendromu (FMS), yaygın kronik ağrı ve spesifik anatomik bölgelerde palpasyonla tespit edilen hassas noktalarla karakterize muskuloskelatal ağrı sendromudur. (Dönmez & Erdoğan, 2009) Başka bir ifadeyle FMS, yaygın kas iskelet sistemi ağrısı, uyku bozukluğu ve yorgunluğun çoğu kez birlikte bulunduğu kronik bir ağrı sendromudur. Fibromiyaljili kişilerde irritabl barsak sendromu, kronik baş ağrısı, depresyon, anksiyete, huzursuz bacak sendromu, temporomandibular disfonksiyon, kronik yorgunluk sendromu ve irritabl mesane sendromu gibi bazı semptom ya da sendromlara sık rastlanmaktadır. FMS, sık görülen fakat nedeni tam olarak belli olmayan bir kronik hastalıktır.
Fibromiyalji sendromunda klinik tabloyu oluşturan bulgu ve belirtiler çok çeşitlidir. Temel belirti ve bulgular kronik yaygın ağrı ve belli bölgelerde hassas noktalardır. Yorgunluk, uyku bozukluğu, sübjektif şişlik hissi, paresteziler, bilişsel bozukluklar, baş dönmesi, güçsüzlük hastalığın çok sık rastlanan belirtileridir. Bu belirtilerin birçoğu karakterize değil, kişiye özgüdür. (Çetin, Akçay Yalbuzdağ, Cabıoğlu, & Turhan, 2009)
Fibromiyalji sendromunun etyolojisi bilinmediği için, ön plana çıkan semptomlar ve bunların şiddetlerine göre, farmakolojik ve nonfarmakolojik tedavi yöntemleri hastaya özgü kombinasyonlar şeklinde kullanılmalıdır. Bir grup hasta için iyi bir hasta-hekim iletişimi, hastalığı hakkında bilgilendirme, egzersiz programı ve zaman zaman analjezik kullanımı yeterli olurken; diğer bir grupta, birçok girişim etkisiz kalmakta ve farklı alanlardan uz- manların birlikte ekip yaklaşımı gerekebilmektedir. (Dönmez & Erdoğan, 2009)
Etyopatogenezinde kasa ait bir patoloji saptanmamış olmasına karşın fibromiyaljili kadınların kas gücü sağlıklı kadınlara göre düşüktür. Fibromiyaljide hastalığa bağlı ağrı ve yorgunluğun inaktiviteye, inaktivitenin kaslarda dekondisyona yol açtığı; dekondisyone kasların mikrotravmalardan daha fazla etkilendiği, sonuçta daha fazla ağrı ve yorgunluk ortaya çıktığı öne sürülmektedir. Egzersizin bu kısır döngüyü ortadan kaldırarak fibromi- yaljiye bağlı semptomlarda ve psikolojik durumda iyilesmeler ortaya çıkardığı gösterilmiştir.
FMS’de düzenli aerobik, güçlendirme, esneme ve germe egzersizlerinin hastaya hem fiziksel hem de zihinsel olarak iyi geldiği bilinmektedir. Ancak, FMS’li hastaların bu egzersizleri düzenli olarak yapması gerektiği göz önüne alındığında, bu grubun ağrılarındaki artış ve motivasyonlarındaki düşme eğilimi atlanmaması gereken önemli noktalardandır. Bu nedenle, FMS egzersizlerinin, tedavinin bütüncül bir ayağı olan, iyi bir fizyoterapist tarafından yönetilmesi gerekmektedir.
Egzersiz programı kişinin durumuna göre ve kas mikrotravmalarını minimalize edecek şekilde hafif yoğunlukta düzenlenmelidir. Hastanın egzersize devamı kendine güvenini de arttırdığı için olumlu yönde desteklenmeli, kısa süreli yoğun egzersiz yerine yaşam boyu süren hafif egzersizin önemi vurgulanmalıdır.
Biz Queen’s Spine³³ olarak, sağlığın her alanında bütüncül tedavinin önemine dikkat çekmekteyiz. Tek yönlü çalışmaların kısa vadede semptomları baskılayabileceğini; ancak uzun vadede hastaya katkı sunmayacağını ifade ediyoruz. Biz, bilimsel etkinliği kanıtlanmış, hastanın hayat boyu yaşam kalitesini artırıcı ve hastayı her yönden destekleyici yöntemleri kullanıyoruz. Bu bağlamda, hastaların bireysel farklılıklarını ön planda tutarak, FMS tedavisinde manuel uygulama, klinik egzersiz ve klinik reformer pilates ile perküsif terapi yöntemleri ile birlikte düzenli ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları edindirmeye çalışarak onları destekliyoruz.
Kaynaklar
Çetin, N., Akçay Yalbuzdağ, Ş., Cabıoğlu, M. T., & Turhan, N. (2009). Fibromiyalji Sendromunda Yaşam Kalitesi Üzerine Etkili Faktörler. Türk J Rheumatol, 77-81.
Dönmez, A., & Erdoğan, N. (2009). Fibromiyalji Sendromu. Klinik Gelişim, 60-64.
Maquet D, Croiseier JL, Renard C et al. Muscle performance in patients with fibromyalgia. Joint Bone Spine 2002 ; 69:293-299.
Gowans SE, deHueck A, Voss S, et al. Effect of a randomized, controlled trial of exercise on mood and physical function in individuals with fibromyalgia. Arthritis Rheum 2001; 45(6): 519-529.
